Şişede Bulunan Not

edgar allan poe



Qui n'a plus qu'un moment â vivre
N'a plus rien a dissimuler - QUINAULT-ATYS*

Vatanım ve ailem hakkında söyleyecek pek bir şeyim yok. Kötü davranış­lar ve uzun yıllar, beni birinden uzaklaştırdı, diğerineyse yabancılaşırdı. Bana miras kalan servet iyi bir eğitim almamı sağladı ve düşünmeye yatkın zihnim sayesinde gençliğimde yaptığım sıkı çalışmaların birikimini yöntemsel bir te­mele oturtmayı başardım. -Bana en çok Alman törecilerinin eserleri haz verdi; onların o zarif deliliğine sakıncalı bir hayranlık duyduğumdan değil, katı dü­şünce alışkanlıklarım sayesinde onların hatalarını rahatlıkla saptayabildiğim için. Mizacımın kuruluğu yüzünden çok eleştiriye uğradım; hayal gücümün noksanlığı bana bir suçmuş gibi yansıtıldı; ve fikirlerimin pyyrhonist doğası bana sürekli kötü bir ün getirdi. Aslında fiziksel felsefeden aldığım yoğun haz bu çağın çok sık rastlanan bir hatasına düşmeme yol açtı -olayları bu bilimin ilkelerine, en dolaylı yollardan bile olsa, bağlama alışkanlığından bahsediyo­rum. Bütüne bakıldığında, kimse batıl inançların ignes Jatuisi tarafından gerçe­ğin sınırları keskin bölgesinden uzaklaştırılmaya benim kadar az yatkın ola­maz. Bunları baştan söylemeyi uygun buldum ki, anlatmam gereken inanılmaz öykü hayal gücünün ölü bir mektup ve bir hiçlikten ibaret olduğu bir zihnin kesin deyişi yerine çok kaba bir hayal gücünün hezeyanları olarak algılanma­sın.
Yurtdışında yıllarca yolculuk ettikten sonra 18- yılında zengin ve yoğun nüfuslu Cava Adası'ndaki Batavia limanından Sunda Takımadalarına doğru yola çıktım. Tam anlamıyla bir yolcuydum -bir şeytan gibi peşimi bırakmayan sinirli bir huzursuzluktan başka bir yolculuk sebebim yoktu.
Gemimiz dört yüz tonluk, tahtaları bakırla tutturulmuş ve Bombay'da, Hint meşesiyle inşa edilmiş güzel bir gemiydi. Lachadive Adaları'ndan yüklenen hidrofil pamuk ve yağı taşıyordu. Gemide bunların yanı sıra Hindistancevizi li­fi, hurma suyundan yapılma şeker, kaymaksız sığır sütü, Hindistancevizi ve birkaç sandık da haşhaş vardı. Yükleme işi beceriksizce yapılmıştı ve gemiden sürekli tangırtılar geliyordu.
Çok hafif bir rüzgârla yola çıktık ve Cava'nın doğu kıyısında günlerce bek­ledik. Rotamızın monotonluğunu hafifleten tek olay gittiğimiz takımadalardan küçük parçalar görmekti.
Bir akşam, kıç vardavelasına yaslanmış bakarken, kuzeybatıdaki çok tuhaf, tek bir bulutu fark ettim. Hem rengi yüzünden, hem de Batavia'dan ayrıldığı­mızdan beri görülen ilk bulut olduğu için ilgi çekiciydi. Onu dikkatle günbatımına dek izledim. Bu vakitte bir anda doğu ve batıya yayıldı, ufku ince bir bu­har tabakası halinde kapladı ve alçak bir kumsalın uzun şeridi gibi görünmeye başladı. Az sonra bulanık kırmızı bir renkle doğan ay ve denizin tuhaf görünü­şü de dikkatimi çekti. Deniz hızla değişiyordu ve su her zamankinden saydam­dı. Denizin dibini açık seçik görebilmeme karşın, iskandili çektiğimde derinli­ğin on beş kulaç olduğunu gördüm. Hava şimdi dayanılmayacak kadar ısınmış­tı ve ısıtılan demirden çıkanlara benzeyen sarmal dumanlarla yüklüydü. Gece çöktükçe rüzgâr dindi ve ortalığı hayal edilemeyecek kadar yoğun bir dinginlik kapladı. Pupada yanan mumun alevi hiç titremiyordu ve başla işaret parmaklar arasında tutulan bir saç teli en küçük bir hareket belirtisi sergilemiyordu. Kap­tan, herhangi bir tehlike belirtisi görmediğinden ve kıyıya doğru sürüklenmek­te olduğumuz için, yelkenlerin indirilmesini ve çapanın atılmasını emretti. Nö­betçi konulmadı ve esas olarak Malayalılardan oluşan tayfa güverteye uzandı. Aşağı inerken içimde kötü bir his vardı. Aslında bütün belirtiler beni bir sam-yelinin' gelişinden endişelenmeye yöneltiyordu. Kaptana korkularımdan bah­settim; ama söylediklerimi dikkate almadı ve yanıt vermeye tenezzül etmeden yanımdan ayrıldı. Ancak huzursuzluğum uyumama engel oldu ve gece yarısı ci­varında güverteye çıktım. -Ayağımı merdivenin en üst basamağına koyarken hızla dönen bir değirmen çarkınınkini andıran yüksek bir uğultuyla irkildim ve bunun ne anlama geldiğini kavrayamadan geminin her tarafının sarsılmaya baş­ladığını fark ettim. Bir an sonra dev, köpüklü bir dalga bizi alabora etti, baştan kıça doğru hızla ilerleyerek bütün güverteleri pruvadan pupaya yıkadı.
O patlamanın aşırı şiddeti geminin kurtulmasını sağladı. İyice suyla dolmuş olmasına karşın, direkleri yıkılıp yan tarafına düşmüş olduğundan, bir dakika sonra denizden ağır ağır kalktı ve fırtınanın yoğun baskısı altında bir süre yal­paladıktan sonra nihayet doğruldu.
Beni ölmekten hangi mucizenin kurtardığını bilmek olanaksız. Suyun şo­kuyla sersemledikten sonra, kendime geldiğimde kıç diregiyle dümenin arası­na sıkışmış olduğumu fark ettim. Büyük bir çaba harcayarak ayağa kalktım ve gözüm kararmış bir halde etrafa bakınınca önce büyük dalgaların arasında ol­duğumuzu düşündüm. Bizi yutmuş olan dağ gibi ve köpüklü okyanusun gir­dabı hayal edilemeyecek kadar müthişti. Bir süre sonra, tam limandan ayrılır­ken gemiye binmiş olan yaşlı bir İsveçli'nin sesini işittim. Ona tüm gücümle seslendim ve en sonunda sendeleyerek kıç tarafına geldi. Az sonra bizden baş­ka kurtulan olmadığını fark ettik. Güvertede bulunan bizim dışımızdaki her­kes denize düşmüştü. Kaptan ve yardımcıları uykularında ölmüş olmalıydı, çünkü kamaralar suyla dolmuştu. Yardım almadan geminin güvenliğine ilişkin pek az şey yapabilirdik ve çabalarımız ilk başlarda anlık batma korkularının yol açtığı donup kalmalarla kesintiye uğradı. Palamarımız kasırganın ilk soluğuyla paket ipi gibi kopmuştu tabii, yoksa hemen ters dönerdik. Denizin önünde korkutucu bir hızla gidiyorduk ve gemideki birçok yarıktan içeri su­lar akıyordu. Geminin kıçının iskeleti epey çatlamıştı ve her açıdan büyük dar­beler almıştık; ama pompaların tıkanmamış ve safraların fazla yer değiştirme­miş olduğunu görünce büyük bir sevince kapıldık. Fırtınanın ilk şiddeti azal­mıştı ve rüzgârdan fazla bir tehlike beklemiyorduk; ama yılgınlık içinde tama­men durmasını ümit ediyorduk. Denizin birazdan devasa bir şekilde kabaraca­ğından, geminin şu haliyle buna dayanamayacağından, kaçınılmaz olarak öle­ceğimizden emindik. Ama bu oldukça yerinde kaygı kısa zamanda gerçeğe dönüşmeyecekmiş gibi görünüyordu. Hantal gemi beş gün beş gece boyunca -bu süre içinde tek yiyeceğimiz baş kasarasından büyük güçlüklerle temin ettiği­miz az bir miktardaki hurma şekeriydi-, o samyelinin ilk şiddetiyle boy ölçüşemese de o zamana dek gördüğüm fırtınaların en şiddetlisini teşkil eden hız­lı, peş peşe esen rüzgârların önünde hesaplamalara meydan okuyan bir hızla uçtu. ilk dört gün boyunca rotamız, küçük değişikliklerle, G.D. ve G. yönün­deydi; Yeni Hollanda'nın" kıyı şeridi boyunca ilerlemiş olmalıyız. - Beşinci gün hava iyice soğudu rüzgârın daha kuzeyden esmeye başlamış olmasına karşın, güneş hastalıklı, sarı bir parıltıyla doğuyor ve ağır ağır ufkun birkaç derece üstüne çıkıyordu - net bir ışık yaymadan. - Görünürde bulut yoktu, ama şiddetini giderek artıran rüzgâr kesik kesik ve düzensiz aralıklarla esiyordu. Tahminimize göre öğle vakti yine güneş dikkatimizi çekti. Adına yaraşır bir ışık saçmıyordu; donuk ve parıltısının yansıması yoktu, sanki tüm ışınları kutuplanmışçasına. Kabarmış denizde batmadan önce ortasındaki ateş birden söndü; açıklanamayacak bir güç tarafından aceleyle söndürülmüşçe. Dipsiz okyanusa gömülürken sönük, gümüşi bir halkadan ibaretti.
Altıncı günün gelmesini boşuna bekledik - o gün benim için hâlâ gelmiş değil, İsveçli için de hiç gelmedi O vakitten sonra zifiri karanlığa gömüldük, öyle ki geminin yirmi adım ötesini göremiyorduk. Sonsuz gece bizi kuşatma sürdürdü, denizin tropikal kuşakta alışkın olduğumuz fosforlu parıltısının da faydası dokunmuyordu. Fırtınanın şiddetinin azalmamış olmasına karşın, daha önceki köpüklerden eser kalmadığını da fark ettik. Etrafımız dehşetle, yoğun bir loşlukla ve kara, terletici, mat bir çölle çevriliydi. -Yaşlı İsveçli'nin ruhuna yavaşça batıl bir korku sızdı, benim ruhumaysa sessiz bir hayret duygusu hâkimdi. Gemiyle ilgilenmeyi, bunun faydasız olmasının ötesinde zararlı oldu­ğunu düşünerek, bıraktık ve kendimizi olabildiğince sıkı şekilde mizana dire­ğine bağlayıp, o okyanus dünyasına acı acı bakmaya başladık. Zamanın geçişi­ni hesaplamamızın yolu yoktu, bulunduğumuz yer hakkında tahmin de yürütemiyorduk. Ama hiçbir denizcinin gitmediği kadar güneyde bulunduğumu­zun da farkındaydık ve karşımıza genelde rastlanılan buzdan engeller çıkmadı­ğı için hayretler içindeydik. Bu arada, her an son anımız olma tehdidini savu­ruyordu -her devasa dalga bizi yutmak için acele ediyordu. Denizin böylesine kabarabileceğini hayal bile etmemiştim ve sular altında kalmamamız bir muci­zeydi. Arkadaşım yükümüzün hafifliğinden bahsetti ve bana gemimizin mü­kemmel niteliklerini anımsattı. Ama umudun bile ne kadar umutsuzca olduğu­nu hissetmemek elde değildi ve, simsiyah azametli geminin kat ettiği her kilo­metreyle birlikte denizin kabarışı büsbütün korkutucu oldukça, kendimi, geli­ni hiçbir şeyin bir saatten fazla geciktiremeyeceğine inandığım ölüme karamsarlık içinde hazırlamaya başladım. Bazen albatrosların çıkamayacağı yüksek­lerde havasız kalıyorduk -bazense havanın durgunlaştığı ve deniz canavar­ımın uykularını hiçbir sesin bozmadığı sulu bir cehennemin içine iniş hızı başımızı döndürüyordu.
Uçurumlardan birinin dibindeyken arkadaşımın attığı kısa, korkulu bir çığlık, gecenin içinde yankılandı. "Bak! Bak!" diye haykırdı kulaklarımın dibinde, “ulu tanrım1 Bak! Bak!" O konuşurken, içinde bulunduğumuz engin kanyonun kenarlarından akan ve güvertemizi kesintili olarak aydınlatan donuk kurşuni-kırmızı bir ışığın farkına vardım. Gözlerimi yukarı kaldırınca gördüğüm sahne kanımı dondurdu. Tam tepemizde, korkunç bir yükseklikte ve dik uçurumun tam kenarında, belki dört bin tonluk dev bir gemi duruyordu. Yüksekliğinin belki yüz katı bir dalganın zirvesinde durmasına karşın görü­nüşteki boyutu yine de var olan herhangi Doğu Hint gemisininkini aşıyordu. Dev gövdesinin rengi koyu, kirli bir siyahtı. Üstünde gemilerde genelde rastla­nan oymalardan yoktu. Açık lombarlarından tek bir pirinç top dizisi çıkıyordu ve bunların cilalı yüzeylerinden sarkan sayısız savaş fenerinin alevi armasının etrafında bir ileriye bir geriye sallanıyordu. Ama özellikle dehşete ve hayrete kapılmamıza sebep olan şey, geminin o doğaüstü denizin ve o kontrolsüz ka­sırganın ortasında yelken açmış olmasıydı. Onu ilk fark ettiğimizde yalnızca loş, derin ve korkunç kanyonun kenarında inip kalkan pruvası görünüyordu. Yoğun bir dehşet anından sonra baş döndürücü zirvenin tepesinde durakladı, sanki kendi yüceliği üstüne düşüncelere dalmışçasına, sonra da sallanıp yalpa­lamaya başladı ve -düştü.
O anda ruhumu nasıl bir soğukkanlılığın birdenbire ele geçirdiğini bilmi­yorum. Olabildiğince uzağa sendeleyerek gittikten sonra, yaklaşan felaketi kor­kusuzca bekledim. Sonunda çabalamaktan vazgeçmiş olan gemimizin burnu batıyordu. Üstüne düşen kitlenin şoku, bunun sonucunda geminin sualtında olan kısmına indi ve ben kaçınılmaz olarak, karşı konulmaz bir güçle yukarı, o yabancı geminin armasına fırladım.
Ben düşerken gemi yan yatıp doğruldu; ve tayfalar tarafından fark edilme­memi de bunun yarattığı kargaşaya bağlıyorum. Fazla zorlanmadan, yan açık olan ana ambar ağzına vardım ve kısa sürede geminin içinde saklanma fırsatı­nı buldum. Niye bunu yaptığımı ben de bilmiyorum. Belki de gizlenmemin te­mel sebebi gemideki denizcileri görünce hissettiğim tarifsiz, korkuyla karışık bir şaşkınlık duygusuydu. Kendimi üstünkörü bir balasın sonucunda belirsiz­ce yenilikleri, şüphelen ve endişelen böylesine çok açıdan uyandıran bir insan ırkına teslim etmek istemiyordum. Bu yüzden geminin içinde gizlenecek bir yer aramayı uygun buldum. Bunu yük sandıklarının bir kısmının yerini geminin dev kalaslar arasında kendime uygun bir saklanma yeri açacak kadar değiştirerek yaptım.
İşimi yeni bitirmiştim ki, ambardaki ayak sesleri saklanmamı gerektirdi. adam saklanma yerimin yanından zayıf, kararsız adımlarla geçti. Yüzünü göremiyordum. ama genel görünüşünü inceleme fırsatı buldum. Oldukça yaşlı ve hasta olduğu belliydi. Yılların ağırlığı dizlerini büküyor ve tüm bedenini titreti­yordu. Kendi kendine, anlamadığım bir dilde, alçak bir sesle, kesik kesik rnırıldanıyordu. Tuhaf aletlerden ve çürümüş deniz haritalarından oluşan bir yıgının üstüne oturdu. Tavırları ikinci çocukluğun huysuzluğunun ve bir Tanrı'nın ağırbaşlı vakarının tuhaf bir karışımıydı. Sonunda güverteye çıktı ve onu bir da­ha görmedim.
Tarifsiz bir duygu ruhumu ele geçirdi -analize geçit vermeyen, geçmişin derslerinin karşısında yetersiz kaldığı ve geleceğin de bana anahtarını sunma­yacağından korktuğum bir his. Benimki gibi bir zihin için bu sonuncusu kötü bir düşünce. Düşüncelerimin doğasına ilişkin olarak asla -biliyorum asla- tat­min olmayacağım. Yine de bu düşüncelerin belirsiz olması şaşırtıcı değil, çün­kü yepyeni kaynaklardan doğuyorlar. Ruhuma yeni bir duyum -yeni bir var­lık ekleniyor.
Bu korkunç geminin güvertesinde yürümeydi epey zaman oldu ve sanırım kaderimin ışınları bir yerde odaklanmaya başlıyor. Anlaşılmaz insanlar! Sezemedigim konulara ilişkin derin düşüncelere dalmış olarak yanımdan, beni fark etmeden geçiyorlar. Saklanmam tam bir budalalıktı, çünkü bu insanlar görmü­yor. Daha şimdi ikinci kaptanın gözlerinin önünden geçtim -kısa süre önce de kaptanın özel kamarasına girmeye cesaret ettim ve bunları oradan aldıklarım­la yazıyorum. Daha öncekileri de bu sayede yazmıştım. Arada sırada bu gün­ceye devam edeceğim. Evet, bunu dünyaya ulaştırmanın bir yolunu bulamaya­bilirim, ama en azından bu çabayı göstereceğim. En sonunda bu yazdıklarımı bir şişeye koyup denize atacağım.
Bana üzerinde düşünecek yeni bir konu veren bir olay oldu. Böyle şeyler kontrolsüz talihin işi mi? Güverteye çıkmış ve hiç dikkat çekmeden filikanın dibindeki bir ıskalarya ve eski yelken yığınının üstüne atlamıştım. Yazgımın tuhaflığı üstüne düşüncelere dalmışken bir katran fırçasını farkında olmadan, yanımdaki bir fıçının üstünde özenle katlanmış halde duran bir cunda yelke­ninin kenarlarına sürttüm. Cunda yelkeni şimdi geminin üstüne eğilmiş du­rumdaydı ve fırçanın rasgele dokunuşları KEŞİF sözcüğünü ortaya çıkardı.
Son zamanlarda geminin yapısı üstüne epey gözlemde bulundum. İyi silahlanmış olsa da bir savaş gemisi olduğunu sanmıyorum Arması, yapısı ve genel donanımı bir savaş gemisi olmadığını gösterir nitelikte. Ne olmadığını kolayca anlayabiliyorum - ne olduğunu söylemekse korkarım olanaksız. Nasıl olduğunu bilmiyorum ama o tuhaf modelini ve benzersiz direklerini, devasa boyutunu ve aşırı geniş yelkenlerini, son derece sade pruvasını ve köhne kıçını incelerken bazen zihnimde tanıdık şeylerin parıltısı, beliriyor ve bu belirsiz anı gölgelerine hep eski tarihlerin ve asırlar öncesinin dile getirilemez anıları eşlik ediyor.
Geminin gövdesine bakıyorum. Bilmediğim bir malzemeden yapılmış Tahtanın tuhaf bir niteliği bana bu tür işlerde kullanılmaya uygun olmadığını dü­şündürüyor. Aşırı derecede gözenekli oluşundan bahsediyorum, ki bunun bu denizlerde yelken açmanın doğal bir sonucu olarak kurtlar tarafından yenmek­le ya da eskimekten gelen çürümüşlükle ilgisi yok. Belki aşırı meraklı birinin gözlemi gibi gelebilir, ama bu tahta, İspanyol meşesinin her özelliğini taşırdı, şayet ispanyol meşesi doğa dışı bir yöntemle şişirilebilmiş olsaydı.
Yukarıdaki cümleyi okurken, her türlü kötü hava şartına maruz kalmış yaş­lı bir Hollandalı denizcinin tuhaf bir vecizesini anımsıyorum. "Bu," derdi, söy­lediklerinin doğruluğundan şüphe edildiğinde, "geminin gövdesini bir deniz­cinin canlı gövdesi gibi büyüten bir denizin varlığı kadar gerçek."
Bir saat kadar önce cesaretimi toplayıp kendimi tayfadan bir grup adamın önüne attım. Bana hiç ilgi göstermediler ve, tam ortalarında durmama karşın, varlığımın farkında değilmiş gibi göründüler. Ambardaki ilk gördüğüm adam gibi bunlar da yaşlılığın izlerini taşıyordu. Saçları kırdı, güçsüzlükten dizleri tit­riyordu- dermansızlıktan omuzları çökmüştü; büzüşmüş derileri rüzgarda ürperiyordu; sesleri alçak, titrek ve kesik kesikti; gözleri yılların salgılarıyla pa­rlıyordu; ve kır saçları fırtınada korkunç bir şekilde dalgalanıyordu Çevrelerinde güvertenin her yanına, son derece tuhaf ve artık kullanılmayan matematiksel aletler saçılıydı.
Bir süre önce cunda yelkeninin eğik olduğundan bahsetmiştim. O zamandan beri rüzgârın içinde savrulan gemi güneye doğru korkunç bir hızla ilerlemeyi sürdürdü. İçindeki her branda parçası direk şapkasından alt cunda yelkeni se­renlerine dek katlanmış durumda ve direklerinin tepelerini durmadan bir insanın hayal edebileceği en dehşet verici su cehennemine sokuyor. Güvertede ayakta durmanın olanaksız olduğunu fark edince oradan az önce ayrıldım. Gerçi tayfalar pek sıkıntı çekiyormuş gibi görünmüyor. Devasa gemimizin bir anda ve sonsuza dek deniz tarafından yutulmaması mucizelerin mucizesi gibi görünüyor bana. Sonsuzluğun kenarında, uçuruma doğru son adımı atmadan sürekli hareket etmeye mahkûm edildiğimiz açıkça anlaşılıyor. Gördüklerimden bin kat büyük olan dalgaların önünde ok gibi uçan bir martının rahatlığıyla süzülüyoruz : devasa dalgalar tepemizde derinlerden gelen, ama sadece basit tehditler savurabilen ve yok etmeleri yasaklanan iblisler gibi yükseliyor. Bu sık tekrarlanan kurtuluşları böyle bir etkiyi yaratabilecek tek bir doğal sebebe bağlıyorum. -Ge­minin güçlü bir dalganın ya da şiddetli bir ters dip akıntısının etkisinde olduğu­nu farzetmek zorundayım.
Kaptan'ın karşısına çıktım, hem de kendi kamarasında -ama, beklediğim gi­bi, bana hiç ilgi göstermedi. Görünüşünde dikkatsiz bir gözlemciye onun bir insandan fazlası ya da eksiği olduğunu gösterecek bir şey olmasa da - yine de ona karşı bir hayranlık duygusuyla karışık bastırılmaz bir huşu ve şaşkınlık du­yuyorum. Boyu neredeyse benimki kadar; yani 170 cm. Biçimli bir gövdesi var, ama ne gürbüz, ne de çelimsiz. Fakat yüzüne hâkim olan şey, ifadesindeki tu­haflık —yaşlılığın yoğun, muhteşem, heyecan verici kanıtı bu. Öyle mutlak, öy­le uç noktada ki, içimde birşeyleri kımıldatıyor -tarifsiz bir duygu. Alnı, pek kırışık olmasa da, sanki uzun yılların damgasını taşıyor. -Kır saçları geçmişin tutanakları ve daha da gri olan gözleri geleceğin kehanetleri. Kamaranın döşe­mesi tuhaf, kaim, demir kopçalı folyolarla, paslanıp çürüyen bilim aletleriyle ve artık kullanılmayan, unutulmuş haritalarla kaplıydı. Başını eğip ellerinin arası­na almış, ateşli huzursuz gözlerle, anladığım kadarıyla bir görev mektubu olan ve her halükârda bir hükümdarın damgasını taşıyan bir mektubu okuyordu. Ambarda gördüğüm o ilk denizci gibi, yabancı bir dilin alçak sesle söylenen hırçın heceleriyle kendi kendine birşeyler mırıldanıyordu ve yanı başımda ol­masına karşın sesi sanki bana bir kilometre öteden geliyordu.
Gemi ve içindeki her şeyi yaşlılığın ruhu bürümüş. Tayfa geçmişe gömülü yüzyılların hayaletleri gibi öne arkaya süzülüyor. Gözlerinde hevesli ve rahat­sız bir ifade var; ve parmaklan savaş fenerlerinin vahşi ışığında bana dokunun­ca içimi benzersiz bir his kaplıyor, her ne kadar yaşamım boyunca antikacılık yapmış ve Balbec, Tadmore ve Persepolis'teki" yıkılmış sütunların gölgelerini, ruhum bir harabeye dönüşene dek içmiş olsam da.
Etrafıma bakınca ilk korkularımdan utanıyorum. Daha önceki fırtına beni tepeden tırnağa titrettiyse, rüzgârla okyanusun savaşı karşısında, ki kasırga ve samyeli gibi kelimeler hakkında bir fikir vermekte yetersiz kalır, dehşetle donakalmaz mıyım? Geminin civarı sonsuz gecenin karanlığıyla ve bir köpüksü sular keşmekeşiyle çevrili; ama her iki tarafımızda yaklaşık birer fersahlık mesafede ara sıra hayal meyal, boş göğe evrenin surları gibi yükselen devasa buz duvarlar görüyorum.
Düşündüğüm gibi, geminin bir akıntıya kapıldığı ortaya çıktı; beyaz buzla­rın arasında uluyarak ve çığlık atarak güneye doğru bir şelalenin olanca hızıy­la gürleyerek ilerleyen bir dalgaya bu isim verilebilirse tabii.
Duyduğum dehşeti tasavvur etmek olanaksız olsa gerek. Yine de bu kor­kunç bölgenin gizemlerini çözme merakı umutsuzluğuma dâhi baskın çıkıyor ve beni ölümün en iğrenç şekline bile razı ediyor. Heyecan verici bir bilgiye doğru hızla ilerlediğimiz açık - asla paylaşılmayacak, ulaşılması yok olmak demek olan bir gizeme. Belki de bu akıntı bizi güney kutbuna götürmektedir Böylesine çılgınca görünen bir varsayımın son derece muhtemel olduğunu iti­raf etmeliyim.
Tayfa güverteyi huzursuz ve titrek adımlarla arşınlıyor; ama yüzlerinde umutsuzluğun verdiği kayıtsızlıktan çok, umudun canlılığı var.
Bu arada rüzgâr hâlâ kıç tarafımızdan esiyor ve brandalarla yüklü olan ge­mi bazen denizin üstüne fırlıyor. - Ah, dehşetlerin en fecisi! Buzlar birden sa­ğa ve sola doğru açılıyor ve baş döndürücü bir hızla dev, eşmerkezli çember­ler çizerek duvarları karanlıkta ve uzaklıklardan kaybolan dev bir amfiteatrın çevresinde dönüyoruz. Ama kaderim üstüne düşünecek pek zamanım yok -çemberler hızla küçülüyor - girdabın içine delice atılıyoruz - ve gemi okya­nusla fırtınanın kükremeleri, böğürtüleri ve gürlemeleri arasında titriyor, ah Tanrım! Ve - aşağı iniyor.

NOT: "Şişede Bulunan Not" ilk olarak 1831'de (1833) basıldı ve Mercator'un haritalarını ancak yıllar sonra inceleyebildim. Bu haritalarda okyanus (kuzey) Kutup Girdabı'na doğru dört aylık bir sürede akan ve oradan yeryüzünün derinliklerine inen hızlı bir akıntı olarak be­timleniyor. Kutbun kendisiyse muazzam bir yüksekliğe sahip siyah bir kaya olarak gösterilmiş.

*bir anlık yaşamı kalmış kişinin artık gizleyecek bir şeyi yoktur.